Jak zacząć?
Aby zrozumieć nasze przekonania i pracować nad ich przekształceniem, potrzebujemy najpierw je zidentyfikować. Kluczową rolę w całym procesie odgrywa samoświadomość – umiejętność obserwacji własnych myśli, emocji, reakcji i zachowań. To właśnie dzięki niej zaczyna się dostrzegać, jak nasze wewnętrzne przekonania manifestują się w codziennym życiu, zarówno prywatnym jak i zawodowym.
Jako coach używam rożnych ćwiczeń i narzędzi, które wspomagają w identyfikacji przekonań. Niezwykle ważna jest introspekcja i tu często zachęcam do prowadzenia pamiętnika czy dziennika myśli, reakcji, emocji, zachowań. Wykorzystuję też sekwencje pytań w oparciu o pytania kartezjańskie np.
- Jak zareagują inni, kiedy to zrobisz?
- Jak nie zareagują inni, kiedy to zrobisz?
- Jak zareagują inni, kiedy zrobisz coś innego?
- Jak nie zareagują inni, kiedy zrobisz coś innego?
Kolejną metodą jest seria pytań drążących, eksplorujących, pogłębiających, które pozwalają dojść do tego co tak naprawdę kryje się pod określonym przekonaniem. Przykład – Muszę skończyć studia:
- Dlaczego wstałaś dziś z łóżka?
- Bo musiałam iść na uczelnię.
- A dlaczego musiałaś iść na uczelnię?
- Bo muszę skończyć studia.
- A dlaczego musisz skończyć studia?
- Bo ukończenie tej uczelni da mi prestiż i możliwość zarabiania dużych pieniędzy.
- Dlaczego chcesz zarabiać duże pieniądze?
- Bo chce być samodzielna i niezależna finansowo.
- Do czego jest ci potrzebna ta niezależność finansowa?
- Do tego, żebym mogła założyć rodzinę.
Jak łatwo dostrzec rola coachingu i coacha w tym procesie, stanowi potężne wsparcie, ponieważ traktuje człowieka holistycznie, daje możliwość procesowego podejścia do przekonań i traktuje zmianę jako coś zupełnie naturalnego.
Narzędzia wywodzące się z RTZ czyli Racjonalnej Terapii Zachowań
Istnieje również ciekawe narzędzie, które pochodzi z Racjonalnej Terapii Zachowań (RTZ) i pozwala stwierdzić, czy dane przekonanie jest dla nas wspierające czy niewspierające. Polega ono na zadaniu sobie pięciu pytań w kontekście każdego uświadomionego przekonania:
- Czy to konkretne przekonanie chroni moje życie i zdrowie?
- Czy to konkretne przekonanie wspiera mnie w osiąganiu celów?
- Czy to konkretne przekonanie pomaga mi rozwiązywać konflikty lub nie dopuszczać do ich powstania?
- Czy to konkretne przekonanie pozwala mi czuć to, co faktycznie chcę czuć?
- Czy to konkretne przekonanie jest oparte na faktach?
Jeśli na przynajmniej 3 pytania z wyżej wymienionych odpowiedź brzmi TAK, to przekonanie możemy zaliczyć do wspierających. Natomiast jeśli przynajmniej 3 razy odpowiedź brzmi NIE, to przekonanie jest niewspierające czyli ogranicza nasze postrzeganie świata i w rezultacie nie pozwala nam rozwinąć skrzydeł.
Jak przekonania wpływają na nasze życie?
Przekonania, zarówno pozytywne, jak i negatywne, mają ogromny wpływ na nasze życie, kształtując nasze myślenie, postawy, emocje i zachowania. Warto pamiętać o dwóch istotnych kwestiach. Po pierwsze, pozytywne przekonania dla jednej osoby niekoniecznie muszą być pozytywne dla drugiej. Na przykład przekonanie „matka jest najważniejsza” może być wspierające dla dziecka, ale może być bardzo ograniczające dla dorosłej już osoby. Po drugie, to, że dzisiaj uznajemy jakieś przekonanie za ograniczające, nie oznacza, że za jakiś czas nadal będzie ono dla nas niewspierające. Na przykład przekonanie „dla matki dziecko powinno być najważniejsze” może być bardzo wspierające dla mamy, która dopiero urodziła dziecko, ale toksyczne, zarówno dla tej samej matki jak i dziecka, gdy to dziecko będzie dorosłe.
Wpływ przekonań wspierających:
- Wzmacniające samoocenę i pewność siebie: Pozytywne przekonania o sobie prowadzą do wzrostu pewności siebie, co wpływa na zdolność do podejmowania wyzwań i osiągania celów.
- Promujące optymizm: Wiara w możliwości życia i nasze umiejętności prowadzi do optymistycznego podejścia do życia.
- Ułatwiające osiągnięcie celów: Wiara w nasze zdolności motywuje nas do działania i wytrwałości w dążeniu do celów.
- Poprawiające relacje: Pozytywne przekonania o innych ludziach pomagają budować silniejsze więzi i zdrowsze relacje.
Wpływ przekonań ograniczających:
- Obniżające samoocenę: Negatywne przekonania o sobie prowadzą do niskiej samooceny i braku pewności siebie.
- Powodujące pesymizm: Wiara w niekorzystne aspekty życia może prowadzić do pesymistycznego podejścia.
- Utrudniające osiągnięcie celów: Negatywne przekonania o naszych zdolnościach mogą ograniczać nasze działania i dążenie do celów.
- Negatywnie wpływające na relacje: Przekonania o innych ludziach mogą prowadzić do izolacji, konfliktów i trudności w relacjach.
Korzyści ze zmiany przekonań
Zmiana negatywnych przekonań na pozytywne może przynieść wiele korzyści w różnych aspektach życia. Korzyści te obejmują m.in. wyższą samoocenę, większy optymizm, lepsze relacje, większą motywację, poprawę zdrowia psychicznego i jakość życia.
Czy można samodzielnie pracować nad zmianą przekonań?
Pewnie, że tak. Oczywiście przy pomocy specjalisty jest łatwiej, bo zawsze jest ta pomocna dłoń. Jednak zmiana przekonań wymaga czasu, wysiłku i konsekwencji, ale i korzyści płynące z tego procesu są ogromne i mają trwały wpływ na różne aspekty życia. Co można zatem robić samemu?
- Otaczać się pozytywnymi ludźmi, dla których szklanka jest zawsze do połowy pełna 🙂
- Praktykować afirmację, wdzięczność i celebrować własne sukcesy
- Ćwiczyć uważność – mindfulness
- Nauczyć się i praktykować wizualizację pozytywnych scenariuszy i sukcesów – storytelling nakierowany na siebie ma moc 🙂
Najnowsze komentarze